"Η Τέχνη δεν είναι αυτό που βλέπεις, αλλά αυτό που κάνεις τους άλλους να δουν".
Edgar Degas, Γάλλος ζωγράφος
Η Performance αποτελεί ένα είδος Τέχνης, το οποίο παρουσιάζεται ζωντανά από τους καλλιτέχνες, μέσα από μια βιωματική διαδικασία, που σκοπό έχει να μεταδώσει συναισθήματα, να προβληματίσει και να προκαλέσει. Στην πραγματικότητα, αποτελεί μια προσομοίωση της ζωής του ανθρώπου, η οποία εκφράζεται μέσα από τη σύνθεση επιτελεστικών γεγονότων. Ο χώρος και ο χρόνος, που αποτελούν το πλαίσιο της δράσης αυτής, καθορίζονται αποκλειστικά και μόνο από τον ίδιο τον καλλιτέχνη, ενώ το σώμα αξιοποιείται ως μέσο έκφρασης, αναπαράστασης, επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με το κοινό.
Η εμφάνιση αυτού του είδους Τέχνης τοποθετείται στις αρχές του 20ου αιώνα. Η "Performance Art", καθώς εξελισσόταν, συνδέθηκε με τα καλλιτεχνικά ρεύματα του Φουτουρισμού και του Ντανταϊσμού, μέσα από τα οποία οι ίδιοι οι καλλιτέχνες αποτύπωναν, αφενός την τάση απομάκρυνσης τους από τους παραδοσιακούς και συντηρητικούς τρόπους έκφρασης, και αφετέρου εκδήλωναν τη βαθιά τους επιθυμία για νεωτερισμό και αλληλεπίδραση. Από το 1950, αυτή η μορφή έκφρασης αξιοποιήθηκε, για να στηλιτεύσει την εμπορευματοποίηση της Τέχνης, ενώ από το 1960 και έπειτα, πολλοί καλλιτέχνες μέσω της σύνθεσης επιτελεστικών γεγονότων, ανέδειξαν και καυτηρίασαν κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα, με σκοπό την ευαισθητοποίηση και τον προβληματισμό του κοινού.
Μια από τις πιο αναγνωρίσιμες δράσεις με χαρακτηριστικά "Performance Art" ήταν το περίφημο "Bed-In" ή «επί κλίνης», του John Lennon και της Yoko Ono, οι οποίοι παρέμειναν για πολλές ημέρες σε ένα κρεβάτι ξενοδοχείου, συνομιλώντας με δημοσιογράφους, τραγουδώντας και μεταδίδοντας μηνύματα για την ειρήνη. Η σύνθεση αυτού του επιτελεστικού γεγονότος αποτέλεσε μορφή διαμαρτυρίας, με σκοπό την προβολή των φιλειρηνικών τους μηνυμάτων.
Ένα ακόμα παράδειγμα σύνθεσης Performance, μπορούμε να εντοπίσουμε και στις «Ανθρωπομετρίες» του Yves Klein, Γάλλου εικαστικού και καλλιτέχνη, ο οποίος το 1960, χρησιμοποιώντας γυμνά γυναικεία σώματα βουτηγμένα στο χρώμα, δημιούργησε πίνακες με τη συνοδεία μουσικής. Το κοινό παρακολουθούσε άναυδο το δρώμενο, καθώς λάμβανε ένα πρωτόγνωρο για την εποχή ερέθισμα.
Μια από τις εμβληματικότερες μορφές στο χώρο της σύγχρονης Performance, η οποία έχει χαρακτηριστεί και «ιέρεια» ή «γιαγιά» της Τέχνης αυτής, είναι η Marina Abramovic. Η ίδια ορίζει την Performance ως τη μεταφορά της αλήθειας επί σκηνής και όχι ως μια παράσταση θεατρικού τύπου. Η Abramovic δεν έχει διστάσει να εκθέσει τον εαυτό της σε κινδύνους, κατά τη διάρκεια ενός επιτελεστικού γεγονότος, προκειμένου να εξερευνήσει τον ανθρώπινο πόνο και να αναπτύξει μια σχέση με το κοινό, ακροβατώντας ανάμεσα στα όρια του σώματος και του πνεύματος.
Μέσα από δράσεις τέτοιου είδους, έγινε καταφανές ότι ο καλλιτέχνης μπορεί να υπερβεί τα όρια του, και παράλληλα ότι ο καθένας ακόμη και το κοινό δύναται να θεωρηθεί έργο τέχνης.
Κατανοούμε επομένως ότι, η Performance αποτελεί μια μορφή Τέχνης στην οποία δεν υπάρχουν κανόνες και περιορισμοί. Τα όρια είναι ρευστά και τα θέτει ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Το σώμα λειτουργεί ως εκφραστής της συλλαμβάνουσας ιδέας και αποτελεί το όχημα για μια διαδρομή, που θα οδηγήσει ως τα μύχια της ψυχής. Η ερμηνεία αποτελεί ένα άγραφο χαρτί, πάνω στο οποίο ο καλλιτέχνης θα αποτυπώσει τα συναισθήματα του και θα επικοινωνήσει το μήνυμα του έξω από τα συμβατικά πλαίσια.
Πάνω απ΄ όλα η "Performance Art" προσκαλεί τους θεατές σε ένα ταξίδι στοχασμού και ενδοσκόπησης!